Giai đoạn thử việc là thời điểm quan trọng để bạn chứng minh năng lực, hòa nhập với môi trường làm việc, và xây dựng ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, nhiều người, dù có kỹ năng và kinh nghiệm, vẫn không vượt qua giai đoạn này do những sai lầm không đáng có. Dưới đây là 10 sai lầm phổ biến nhất khiến bạn có thể bị loại trong giai đoạn thử việc, cùng với các giải pháp cụ thể để tránh chúng và đảm bảo thành công.
1. Thiếu sự chủ động trong công việc
Sai lầm
Một trong những lỗi lớn nhất trong giai đoạn thử việc là thiếu sự chủ động. Nhiều nhân viên thử việc chờ đợi được giao nhiệm vụ cụ thể thay vì tự tìm hiểu, đề xuất ý tưởng, hoặc chủ động hỗ trợ đồng nghiệp. Điều này tạo ấn tượng rằng bạn không quan tâm hoặc không đủ nhiệt huyết với công việc.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Trong giai đoạn thử việc, nhà tuyển dụng đánh giá không chỉ kỹ năng mà còn thái độ làm việc. Nếu bạn chỉ làm những gì được yêu cầu mà không thể hiện sự sáng tạo hoặc tinh thần trách nhiệm, bạn sẽ bị xem là thiếu tiềm năng.
Cách khắc phục
-
Tìm hiểu công việc sớm: Ngay từ ngày đầu, hãy hỏi về quy trình làm việc, mục tiêu của đội nhóm, và cách bạn có thể đóng góp.
-
Đề xuất ý tưởng: Nếu nhận thấy một vấn đề hoặc cơ hội cải thiện, hãy mạnh dạn đưa ra giải pháp, nhưng hãy trình bày một cách lịch sự và phù hợp.
-
Hỗ trợ đồng nghiệp: Chủ động giúp đỡ đồng nghiệp trong các nhiệm vụ liên quan, ngay cả khi không được yêu cầu.
-
Học hỏi liên tục: Tự tìm hiểu thêm về ngành nghề, công cụ, hoặc quy trình của công ty thông qua tài liệu nội bộ hoặc hỏi ý kiến từ đồng nghiệp có kinh nghiệm.
Ví dụ
Nếu bạn làm trong đội marketing và nhận thấy một chiến dịch quảng cáo có thể cải thiện bằng cách sử dụng nền tảng mới, hãy đề xuất: “Tôi nhận thấy TikTok đang thu hút nhiều đối tượng trẻ. Tôi có thể nghiên cứu thêm về cách tích hợp TikTok vào chiến dịch hiện tại của chúng ta không?”
2. Không hòa nhập với văn hóa công ty
Sai lầm
Mỗi công ty có một văn hóa riêng, từ cách giao tiếp, làm việc nhóm, đến các giá trị cốt lõi. Nhiều nhân viên thử việc không chú ý đến việc hòa nhập, dẫn đến hành vi không phù hợp, như giao tiếp quá cứng nhắc trong một môi trường sáng tạo, hoặc quá thoải mái trong một công ty nghiêm túc.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Văn hóa công ty là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự gắn kết lâu dài. Nếu bạn không hòa nhập được, nhà tuyển dụng có thể cho rằng bạn không phù hợp với đội ngũ hoặc không thể làm việc hiệu quả trong môi trường đó.
Cách khắc phục
-
Quan sát và học hỏi: Trong những ngày đầu, hãy chú ý cách đồng nghiệp giao tiếp, cách họ xử lý công việc, và các quy tắc bất thành văn.
-
Tham gia các hoạt động chung: Nếu công ty tổ chức các buổi họp mặt, hoạt động nhóm, hoặc sự kiện nội bộ, hãy tham gia để xây dựng mối quan hệ.
-
Tôn trọng sự đa dạng: Nếu công ty có đội ngũ đa văn hóa, hãy cởi mở và học cách làm việc với những phong cách khác nhau.
-
Hỏi ý kiến: Nếu không chắc chắn về văn hóa công ty, hãy hỏi người quản lý hoặc đồng nghiệp về cách làm việc hiệu quả trong môi trường đó.
Ví dụ
Nếu công ty có văn hóa làm việc linh hoạt, khuyến khích sáng tạo, bạn có thể tham gia các buổi họp ý tưởng và đóng góp ý kiến thay vì chỉ làm theo hướng dẫn một cách máy móc.
3. Thiếu kỹ năng giao tiếp hiệu quả
Sai lầm
Giao tiếp kém, như không lắng nghe, ngắt lời, hoặc không trình bày ý tưởng rõ ràng, là một lỗi phổ biến trong giai đoạn thử việc. Một số người còn ngại hỏi khi không hiểu nhiệm vụ, dẫn đến sai sót trong công việc.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Giao tiếp là nền tảng của làm việc nhóm và phối hợp công việc. Nếu bạn không thể hiện được khả năng giao tiếp tốt, nhà tuyển dụng sẽ nghi ngờ khả năng hợp tác và hiệu suất làm việc của bạn.
Cách khắc phục
-
Lắng nghe chủ động: Hãy chú ý khi được hướng dẫn, ghi chép nếu cần, và đặt câu hỏi để làm rõ nhiệm vụ.
-
Trình bày rõ ràng: Khi báo cáo công việc hoặc đưa ra ý kiến, hãy sử dụng ngôn ngữ ngắn gọn, dễ hiểu, và tập trung vào trọng tâm.
-
Hỏi khi cần thiết: Nếu không hiểu nhiệm vụ, hãy hỏi ngay thay vì làm sai. Ví dụ: “Anh/chị có thể giải thích thêm về yêu cầu của báo cáo này không?”
-
Giao tiếp qua email chuyên nghiệp: Sử dụng ngôn ngữ lịch sự, kiểm tra lỗi chính tả, và đảm bảo email có cấu trúc rõ ràng.
Ví dụ
Thay vì trả lời chung chung khi được hỏi về tiến độ công việc, hãy nói: “Tôi đã hoàn thành 80% báo cáo và đang chờ dữ liệu từ bộ phận kinh doanh. Dự kiến tôi sẽ nộp bản cuối vào chiều mai.”
4. Không quản lý thời gian tốt
Sai lầm
Nhiều nhân viên thử việc không hoàn thành công việc đúng hạn, ưu tiên sai nhiệm vụ, hoặc làm việc thiếu hiệu quả do không biết quản lý thời gian. Điều này có thể bao gồm việc đến muộn, làm việc chậm, hoặc trì hoãn nhiệm vụ quan trọng.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Thời gian thử việc là cơ hội để bạn chứng minh tính chuyên nghiệp và khả năng đáp ứng yêu cầu công việc. Không quản lý thời gian tốt cho thấy bạn thiếu tổ chức và không đáng tin cậy.
Cách khắc phục
-
Lập danh sách nhiệm vụ: Sử dụng công cụ như Trello, Notion, hoặc giấy bút để ghi lại các công việc cần làm và ưu tiên theo mức độ quan trọng.
-
Đặt mục tiêu hàng ngày: Mỗi ngày, xác định 2-3 nhiệm vụ quan trọng nhất và tập trung hoàn thành chúng trước.
-
Đúng giờ: Đảm bảo đi làm đúng giờ và nộp công việc trước hoặc đúng hạn.
-
Báo cáo tiến độ: Nếu gặp khó khăn trong việc hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn, hãy thông báo sớm cho quản lý và đề xuất giải pháp.
Ví dụ
Nếu bạn được giao một dự án với thời hạn 3 ngày, hãy chia nhỏ công việc thành các mốc nhỏ (nghiên cứu, viết báo cáo, kiểm tra), và báo cáo tiến độ hàng ngày để quản lý nắm rõ.
5. Không tiếp thu phản hồi
Sai lầm
Một số nhân viên thử việc không tiếp nhận phản hồi từ quản lý hoặc đồng nghiệp một cách tích cực. Họ có thể bỏ qua góp ý, phản ứng tiêu cực, hoặc không cải thiện sau khi được hướng dẫn.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Phản hồi là công cụ để bạn cải thiện và phát triển. Nếu bạn không tiếp thu hoặc không thay đổi theo hướng tích cực, nhà tuyển dụng sẽ cho rằng bạn không có khả năng học hỏi hoặc không phù hợp với đội ngũ.
Cách khắc phục
-
Lắng nghe cởi mở: Khi nhận phản hồi, hãy lắng nghe mà không tranh cãi, và ghi chú những điểm cần cải thiện.
-
Hỏi thêm nếu cần: Nếu phản hồi không rõ ràng, hãy hỏi để hiểu rõ hơn, ví dụ: “Anh/chị có thể gợi ý cách tôi cải thiện phần trình bày báo cáo không?”
-
Áp dụng ngay: Thể hiện sự thay đổi bằng cách áp dụng phản hồi vào công việc ngay lập tức.
-
Cảm ơn phản hồi: Luôn cảm ơn người đưa ra góp ý để thể hiện sự chuyên nghiệp.
Ví dụ
Nếu quản lý góp ý rằng báo cáo của bạn thiếu số liệu cụ thể, hãy cảm ơn và đảm bảo báo cáo tiếp theo có số liệu minh họa rõ ràng, chẳng hạn như biểu đồ hoặc bảng thống kê.
6. Thiếu kỹ năng chuyên môn cần thiết
Sai lầm
Một số nhân viên thử việc không đáp ứng được yêu cầu kỹ năng chuyên môn của công việc, thường do đánh giá sai năng lực của bản thân khi ứng tuyển hoặc không chuẩn bị đủ trước khi bắt đầu.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Nhà tuyển dụng kỳ vọng bạn có thể bắt đầu làm việc hiệu quả ngay trong giai đoạn thử việc. Nếu bạn không đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật, họ sẽ cho rằng bạn không phù hợp với vị trí.
Cách khắc phục
-
Đánh giá năng lực trước khi ứng tuyển: So sánh kỹ năng của bạn với mô tả công việc và đảm bảo bạn đáp ứng ít nhất 70-80% yêu cầu.
-
Học thêm trước khi bắt đầu: Nếu được nhận, hãy dành thời gian trước khi vào làm để ôn lại hoặc học thêm các kỹ năng cần thiết (ví dụ: Excel, Photoshop, hoặc một ngôn ngữ lập trình).
-
Hỏi hỗ trợ khi cần: Nếu gặp khó khăn về kỹ thuật, hãy xin hướng dẫn từ đồng nghiệp hoặc quản lý thay vì làm sai.
-
Tham gia khóa học ngắn hạn: Nếu có thời gian, hãy tham gia các khóa học trực tuyến trên Coursera, Udemy, hoặc các nền tảng tương tự để nâng cao kỹ năng.
Ví dụ
Nếu bạn làm việc trong lĩnh vực marketing và cần sử dụng Google Analytics nhưng chưa thành thạo, hãy dành thời gian học qua các video hướng dẫn hoặc hỏi đồng nghiệp cách sử dụng các báo cáo cơ bản.
7. Thiếu tinh thần làm việc nhóm
Sai lầm
Không hợp tác tốt với đồng nghiệp, làm việc độc lập quá mức, hoặc không đóng góp vào các nhiệm vụ chung là lỗi thường gặp. Một số người còn giữ thái độ xa cách hoặc không xây dựng mối quan hệ với đội ngũ.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Làm việc nhóm là yếu tố quan trọng trong hầu hết các công việc. Nếu bạn không thể hiện được khả năng phối hợp và hòa hợp với đội ngũ, nhà tuyển dụng sẽ đánh giá bạn không phù hợp.
Cách khắc phục
-
Chủ động giao tiếp: Kết nối với đồng nghiệp bằng cách bắt đầu các cuộc trò chuyện nhỏ hoặc tham gia thảo luận nhóm.
-
Hỗ trợ đồng nghiệp: Đề nghị giúp đỡ khi thấy đồng nghiệp cần hỗ trợ, ngay cả trong các nhiệm vụ nhỏ.
-
Tôn trọng ý kiến: Ngay cả khi không đồng ý với ý kiến của đồng nghiệp, hãy trình bày quan điểm một cách xây dựng.
-
Tham gia tích cực: Trong các cuộc họp hoặc dự án nhóm, hãy đóng góp ý tưởng hoặc nhận nhiệm vụ để thể hiện tinh thần trách nhiệm.
Ví dụ
Nếu đội ngũ đang thảo luận về một dự án mới, hãy đóng góp: “Tôi nghĩ chúng ta có thể thử một cách tiếp cận mới bằng cách sử dụng khảo sát khách hàng để thu thập dữ liệu trước.”
8. Không tuân thủ quy định và quy trình
Sai lầm
Bỏ qua các quy định của công ty, như giờ làm việc, quy tắc báo cáo, hoặc quy trình xử lý công việc, là một lỗi nghiêm trọng. Một số nhân viên thử việc cho rằng giai đoạn này không cần quá nghiêm túc, dẫn đến vi phạm nội quy.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Tuân thủ quy định là dấu hiệu của tính chuyên nghiệp và trách nhiệm. Vi phạm nội quy cho thấy bạn thiếu tôn trọng công ty và có thể gây rủi ro trong tương lai.
Cách khắc phục
-
Tìm hiểu nội quy: Đọc kỹ sổ tay nhân viên hoặc hỏi quản lý về các quy định, như giờ làm việc, quy tắc báo cáo, hoặc quy trình phê duyệt.
-
Ghi chú quy trình: Nếu công ty có quy trình cụ thể (ví dụ: cách gửi báo cáo hoặc sử dụng phần mềm nội bộ), hãy ghi chú và làm theo đúng.
-
Đúng giờ và trách nhiệm: Đảm bảo đi làm đúng giờ, nộp công việc đúng hạn, và thông báo sớm nếu có vấn đề.
-
Hỏi khi không chắc: Nếu không rõ về quy trình, hãy hỏi quản lý để tránh làm sai.
Ví dụ
Nếu công ty yêu cầu tất cả báo cáo phải được gửi qua email trước 5 giờ chiều, hãy đảm bảo bạn gửi đúng giờ và kiểm tra định dạng trước khi gửi.
9. Thiếu sự cam kết và nhiệt huyết
Sai lầm
Một số nhân viên thử việc thể hiện thái độ thiếu nhiệt tình, như làm việc cầm chừng, không quan tâm đến mục tiêu chung của công ty, hoặc tỏ ra không hào hứng với công việc.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Nhà tuyển dụng muốn thấy bạn đầu tư thời gian và năng lượng vào công việc. Thái độ thiếu cam kết khiến họ nghi ngờ khả năng gắn bó lâu dài của bạn.
Cách khắc phục
-
Thể hiện sự hào hứng: Đặt câu hỏi, tham gia thảo luận, và thể hiện sự quan tâm đến công việc và mục tiêu của công ty.
-
Hoàn thành công việc tốt nhất: Ngay cả với các nhiệm vụ nhỏ, hãy làm tốt nhất có thể để thể hiện tinh thần trách nhiệm.
-
Đặt mục tiêu cá nhân: Xác định bạn muốn học được gì trong giai đoạn thử việc và chia sẻ điều đó với quản lý.
-
Duy trì năng lượng tích cực: Luôn giữ thái độ lạc quan, ngay cả khi gặp khó khăn.
Ví dụ
Thay vì chỉ làm những gì được giao, hãy hỏi: “Tôi có thể tham gia vào dự án XYZ để học hỏi thêm về quy trình của công ty không?”
10. Không học hỏi và phát triển
Sai lầm
Nhiều nhân viên thử việc không tận dụng thời gian này để học hỏi kỹ năng mới hoặc cải thiện bản thân. Họ chỉ tập trung vào hoàn thành nhiệm vụ mà không quan tâm đến việc phát triển chuyên môn hoặc đóng góp lâu dài.
Tại sao điều này khiến bạn bị loại?
Giai đoạn thử việc không chỉ để đánh giá năng lực hiện tại mà còn tiềm năng phát triển của bạn. Nếu bạn không thể hiện sự tiến bộ, nhà tuyển dụng sẽ cho rằng bạn không phù hợp với mục tiêu dài hạn của công ty.
Cách khắc phục
-
Tự học hỏi: Tìm hiểu thêm về công cụ, quy trình, hoặc kỹ năng liên quan đến công việc qua tài liệu, khóa học, hoặc hướng dẫn từ đồng nghiệp.
-
Xin phản hồi thường xuyên: Hỏi quản lý về hiệu suất của bạn và cách cải thiện, ví dụ: “Tôi có thể cải thiện điều gì để đáp ứng tốt hơn yêu cầu công việc?”
-
Đặt mục tiêu phát triển: Đề ra mục tiêu cụ thể, như học một công cụ mới hoặc cải thiện tốc độ hoàn thành công việc.
-
Ghi nhận tiến bộ: Ghi lại những gì bạn đã học được và chia sẻ với quản lý trong các buổi đánh giá.
Ví dụ
Nếu bạn làm trong lĩnh vực thiết kế đồ họa và công ty sử dụng Figma, hãy dành thời gian học Figma qua các hướng dẫn trực tuyến và áp dụng vào công việc để thể hiện sự tiến bộ.
Kết luận
Giai đoạn thử việc là cơ hội để bạn chứng minh năng lực, thái độ, và sự phù hợp với công ty. Tránh được 10 sai lầm trên – từ thiếu chủ động, không hòa nhập văn hóa, đến thiếu cam kết và không học hỏi – sẽ giúp bạn xây dựng ấn tượng tốt và tăng cơ hội được giữ lại. Hãy luôn thể hiện sự chuyên nghiệp, nhiệt huyết, và sẵn sàng học hỏi. Mỗi ngày trong giai đoạn thử việc là một cơ hội để bạn tiến gần hơn đến công việc ổn định và thành công lâu dài. Chúc bạn vượt qua giai đoạn thử việc với kết quả tốt nhất!